راهکار‌های رشد شخصیت کودک

اولین سال های زندگی کودک، دوره ای است که سنگ بنای شخصیت روانی و جسمانی او طراحی و زیربنای ساختار انسانی شکل می گیرد که می تواند سالم یا ناسالم باشد. به همین دلیل، طرز رفتار والدین با کودکان اهمیت زیادی پیدا می‌کند. از مهم ترین راهکار هایی که در رشد شخصیت کودک نقش به سزایی را ایفا می‌کنند، می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

احترام گذاشتن

كودک از وقتی به دنیا قدم می‌گذارد ، با اولین محیط اجتماعی یعنی خانواده روبه‌رو می‌شود. او بتدریج با اعضای این جامعه یعنی پدر و مادر ، برادر و خواهر آشنا می‌شود. اگر كودک از ابتدا احساس كند كه در این محیط اجتماعی كوچک احترام افراد محفوظ است ، توهین و تحقیر و جسارت در كار نیست، بزرگ‌تر به كوچک‌تر و كوچک‌تر به بزرگ‌تر احترام می‌گذارد. كم‌كم علاوه بر این كه اهمیت احترام گذاشتن را درک می‌كند، خود به خود انسانی محترم و باشخصیت نیز بار خواهد آمد. اگر می‌خواهید فرزندتان به شما توهین نكند ، باید شما نیز به او توهین نكنید. متاسفانه بسیاری از پدران و مادران از این نكته غافلند و توقع دارند فرزندشان كاملا احترام آنان را نگه دارد، در حالی كه خود هرگز به فكر احترام و شخصیت او نیستند ، دائم او را سرزنش و تحقیر می‌كنند و در برابر دوست، همكار و همكلاسی‌اش كوچكش می‌كنند. باید بدانیم آنچه به كودک می‌دهیم همان را پس می‌گیریم.

برخورد مودبانه

به پدران و مادران محترم كه خواهان عزت و سربلندی فرزندان خود هستند سفارش می‌كنیم با كودک خود همانند یک شخص محترم و یک دوست واقعی برخورد كنید. با او با كمال ادب سخن بگویید. وقتی می‌خواهید خطا و اشتباهی را تذكر بدهید ، بكوشید با نرمی و ملاطفت بیان كنید؛ چرا كه در این صورت حرف شما تاثیر بیشتری خواهد داشت. در حضور دیگران هرگز كودک خود را مورد توبیخ قرار ندهید و به این وسیله او را گرفتار عذاب روحی نسازید. از به كار بردن الفاظ ركیك و زشت جدا خودداری كنید ، چراكه این روش نه ‌تنها شخصیت و احترام خود شما را نابود می‌كند بلكه علاوه بر آن، كودک را نیز انسانی پست و زبون و لاابالی بار خواهد آورد.

عمل کردن به حرف ها

كودک به دلیل آنكه تمام خواسته‌های خود را از طریق والدین قابل تحقق می‌داند و اتكای شدید به آنان دارد ، پس معتمد ترین افراد برایش پدر و مادر خواهند بود. یكی از عواملی كه می‌تواند این اعتماد را پیوسته حفظ كند و مایه تقویت شخصیت و ثبات كودک باشد این است كه در عهد و پیمان خود با كودكان (حتی سخنی كه می‌دانند) وفادار باشند و رفتارشان، خلاف گفتارشان نباشد.

رفتار کودکانه

در رفتار با كودک باید همچون خود او، با او رفتار كنند و مانند خودش با او حرف بزنند، زیرا كودک با كودكان یا انسان‌های كودک‌نما بهتر انس می‌گیرد و همراه می‌شود.

مهم دانستن احساسات کودک

خیلی وقتها اتفاقاتی می افتند که ما احساسات کودک را نادیده می‌گیریم، ولی باید واقعا مراقب این قضیه باشید. برای کودک اغلب چیزهایی مهم است که برای ما بزرگسالان اهمیت چندانی ندارند. پس سعی کنید همیشه از دید او به قضیه نگاه کنید. با او همدردی کنید حتی اگر مرزی بین خود و او قائلید و یا به در خواست او پاسخ منفی داده‌اید.

مسئولیت های کوچک

كودک نیز مانند دیگران دوست دارد در خانه و محیط‌‌های دیگر، خود را عضوی فعال و موثر احساس كند. او از طفیلی بودن و سربار جامعه بودن بدش می‌آید. از این رو باید بخصوص در محیط خانه برای او هم حسابی باز شود، به او نقشی داده و مسئولیتی به عهده‌اش واگذار شود تا از این طریق احساس شخصیت كند و خود را بی‌اثر نبیند. از این رو لازم است پدران و مادران محترم ، در محیط خانه بعضی كارهای ساده و جزیی را به كودكان خردسال واگذار كنند و از آنان احساس مسئولیت بخواهند. این عمل نقش موثری در رشد شخصیت كودكان دارد ، آنها را متعهد و مسئول بار خواهد آورد و در امور زندگی ورزیده می‌سازد و سبب میشود در مسئولیت‌های بالاتر، با به کارگیری تجربیات خود، نقش بهتری ایفا كند.

مشورت و نظرخواهی

كودكان و نوجوانان نیز همانند بزرگ‌ترها دوست دارند در امور مربوط به خودشان با آنان مشورت شود و آنان نیز نظر بدهند. این كار خود موجب می‌شود آنان احساس شخصیت بیشتری كنند و برای نظر و رای خود ارزش قائل باشند.

هشدار درباره رفتارهای نامناسب

حتی اگر تهدید نکردن کودک خیلی سخت است، سعی کنید درباره خطرات احتمالی به او هشدار دهید و یا به سمت چیز مناسب‌تری هدایتش کنید. "اصلا خوب نیست که برادرت را بزنی." نگران اینم که او تو را بزند و یا او هم در عوض تو را می‌زند. اگر می‌خواهی به چیزی آسیب وارد کنید بهتر است آن چیز یک بالش، مبل و یا تخت خواب باشد. با مطرح کردن یک چنین پیشنهاداتی که امنیت بیشتری هم دارند همچنان به او این اجازه را می‌دهید که احساساتش را خالی کنید و شما هم بتوانید نقشی در تعیین رفتار او داشته باشد. در نهایت این امر باعث میشود که او خودش و احساساتش را بهتر کنترل کند.